Zespół dawnego klasztoru Bernardynów – Plac Paderewskiego

Kościół i klasztor wzniesiono w latach 1605-1611, na miejscu pierwotnych zabudowań drewnianych z 1456 roku. Po kasacie zakonu w 1830 roku nastąpiła poważna przebudowa – m.in. powstały dwie wieże (1836 rok), z przeznaczeniem na dom poprawczy, a w 1866 roku – na szpital wojskowy. W 1893 roku utworzono tam zakład dla psychicznie chorych, a w 1898 roku – na miejscu klasztoru i ogrodów klasztornych – sanatorium dla nerwowo chorych.

Najstarszym obiektem na terenie dzisiejszego Wojewódzkiego Szpitala Neuropsychiatrycznego w Kościanie im. Oskara Bielawskiego jest:

Kaplica p.w. Najświętszej Maryi Panny Anielskiej

Kaplica powstała z dawnego wczesnobarokowego prezbiterium. W okresie II Rzeczypospolitej kaplica służyła pacjentom Zakładu Psychiatrycznego. W czasie okupacji - w 1944 roku - w kaplicy odbywały się nabożeństwa dla katolickich żołnierzy niemieckich. Budynki, po zamordowaniu pacjentów, przeznaczono na koszary wojskowe.

Świątynia jest zamknięta trójbocznie, trójprzęsłowa, nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami, na gurtach. Dach budynku jest dwuspadowy. Wewnątrz znajduje się ołtarz główny z 1780 roku oraz stalle dwudziestosiedzeniowe, wkomponowane w zamkniecie prezbiterium (z tego samego roku).

Inne interesujące obiekty wewnątrz dawnego klasztoru to:

Dawny budynek klasztorny - murowany z cegły na rzucie prostokąta, dwupiętrowy, z sześciokondygnacyjnymi wieżami.

Budynki szpitalne – zbudowane pod koniec XIX i na początku XX wieku. Są to budowle murowane z cegły ceramicznej, nieotynkowane, z mieszkalnym poddaszem. Dachy budynków są wielopłaciowe i kryte dachówką. W latach 1899-1901 powstały cztery budynki po północnej stronie alei lipowej (wille Pinel’a i Conolly’ego), dom dyrektora oraz szkoła (willa Mazurkiewicza).

Dawne mury klasztorne – wzniesione około XVII wieku, murowane z cegły, otynkowane. Do dziś zachowały się ich fragmenty i koliste bastiony narożne.